Diagnostyka rwy kulszowej: Test SLR (objaw Lasegue’a)

Spis treści

W tym wpisie poznasz test SLR (z ang. Straight Leg Raise Test), wykorzystywany w ocenie uszkodzeń krążka międzykręgowego (dyskopatii) i podrażnienia korzeni nerwowych w obrębie splotu krzyżowego (korzenie L4-S2) [1]. Test SLR bywa nazywany testem Lasegue’a lub testem oceniającym objaw Lasegue’a. Nazwa ta pochodzi od nazwiska dr Charlesa Lasegue’a. Manewr ten można też wykorzystać w ocenie neurodynamicznej newru kulszowego i jego gałęzi [2].

Zastosowanie

Większość opracowań i wytycznych klinicznych sugeruje wykorzystanie testu SLR w ocenie bólu korzeniowego i radikulopatii [3]. Test SLR charakteryzuje się większą czułością niż swoistością, dlatego jako izolowany element badania neurologicznego, przydaje się bardziej w wykluczeniu radikulopatii lędźwiowo-krzyżowej [4].

Wykorzystanie komponentów różnicowania strukturalnego (np. zgięcia szyi, zgięcia grzbietowego stopy, przywiedzenia stawu biodrowego) poprawia wiarygodność testu SLR, co najmniej do umiarkowanego poziomu i jest wysoce zalecane w praktyce klinicznej.

Badanie krok po kroku

  • Klasycznie bada się obie kończyny, rozpoczynając badanie od kończyny niezajętej.
  • Pacjent w pozycji leżenia tyłem. Terapeuta stoi po stronie testowanej kończyny dolnej.
  • Terapeuta obejmuje dłonią dystalną piętę badanej kończyny, a dłoń proksymalna układa w dystalnej części uda, utrzymując staw kolanowy badanej kończyny w pełnym wyproście.
  • Kończyna badana jest biernie prowadzona do zgięcia w stawie biodrowym do momentu wywołania bólu korzeniowego lub uczucia naciągania w okolicy pleców i tylnej powierzchni uda. 
  • Jeśli w trakcie unoszenia badanej kończyny pojawia się ból korzeniowy, terapeuta ocenia kątowo zakres ruchu, w którym wystąpił ból, porównując go z zakresem w kończynie niezajętej. 
  • O pozytywnym wyniku testu świadczy ból korzeniowy (zwykle schodzący poniżej stawu kolanowego), pojawiający się w zakresie 30-70° zgięcia w stawie biodrowym.
  • Ból powyżej 70° zgięcia, może wskazywać na wzmożone napięcie mięśni kulszowo-goleniowych, mięśnia pośladkowego wielkiego, torebki stawowej stawu biodrowego lub patologie stawów biodrowego lub krzyżowo-biodrowego.

WAŻNE!
Należy pamiętaź, że podrażnienie korzeni splotu krzyżowego nie musi wynikać z patologii dysku, a może być konsekwencją zmian zwyrodnieniowo-wytwórczych w rejonie stawu międzywyrostkowego czy otworu międzykręgowego, tj. cysty, osteofity lub przerost torebki stawowej. Inne patologie związane z podrażnieniem korzeni nerwowych obejmują guzy, problemy zapalne i infekcyjne w obrębie kanału kręgowego.

Odtwórz wideo

Test SLR w świetle badań

Przegląd statystyczny Cochrane z metaanalizą z 2010r. oceniał skuteczność testu SLR w identyfikowaniu radikulopatii spowodowanej przepukliną krążka międzykręgowego w odcinku lędźwiowym u pacjentów z bólem krzyża i rwą kulszową [5]. Porównywano samodzielne wykonanie testu SLR i w połączeniu z innymi testami.

Przegląd obejmował 16 badań kohortowych i trzy badania kliniczno-kontrolne. Tylko jedno badanie przeprowadzono w populacji osób objętych opieką podstawową, a w większości badań oceniano test SLR w populacjach kwalifikowanych do badania chirurgicznego, charakteryzujących się dużą częstością występowania przepukliny dysku (58% do 98%).

Test SLR wykazał wysoką czułość (0,92, 95% CI: 0,87 do 0,95), przy bardzo zróżnicowanej swoistości (0,10 do 1,00, szacunki zbiorcze 0,28, CI: 0,18 do 0,40).

Skrzyżowan test SLR (z ang. Crossed Straight Leg Raise Test) wykazał z kolei wysoką swoistość (oszacowanie zbiorcze 0,90, 95% CI: 0,85 do 0,94), przy jednocześnie niskiej czułości (oszacowanie zbiorcze 0,28, 95% CI: 0,22 do 0,35).

Połączenie dodatnich wyników w kombinacji testów zwiększa ich swoistość w badaniu fizykalnym pacjenta, ale należy pamiętać, że wciąż nie mamy zbyt wiele opracowań, wskazujących zastosowanie kombinacji testów prowokacyjnych w ocenie pacjentów z rwą kulszową.

Kiedy stosować test SLR?

Szacuje się, że w populacji pacjentów z bólem dolnego odcinka kręgosłupa, tylko 5-10% osób przejawia dolegliwości o charakterze bólu korzeniowego [6]

U pacjentów poniżej 50. roku życia, najczęstszą przyczyną bólu korzeniowego jest przepuklina dysku. Po 50. roku życia ból korzeniowy jest często spowodowany zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa (stenoza) [7].

Do czynników ryzyka dla ostrego epizodu rwy kulszowej zaliczamy:

  • Wiek (szczyt 35-50 lat)
  • Palenie tytoniu
  • Stres psycho-emocjonalny
  • Intensywna aktywność fizyczna (powtarzalne ruchy, nagłe przeciążenie intensywnością lub objętością wysiłku
  • Prowadzenie pojazdów (wibracje całego ciała)

Problem rwy kulszowej możesz podejrzewać, gdy pacjent zgłasza:

  • Jednostronny ból nogi większy niż ból dolnej części pleców
  • Ból nogi jest zgodny z przebiegiem nerwu kulszowego
  • Ból promieniujący poniżej kolana, do stopy lub palców
  • Drętwienie i parestezje w tym samym obszarze
  • Ważny jest również charakter bólu (ostry, tępy, przeszywający, pulsujący, kłujący, strzelający, piekący)

Niektórzy pacjenci zgłaszają, oprócz bólu korzeniowego nogi, także objawy neurologiczne, tj. niedowład, utrata czucia lub utrata odruchów. Jeśli w obrazie klinicznym stwierdzisz tego typu deficyty, wówczas jest to pełnoobjawowa radikulopatia.

Dlatego w diagnostyce radikulopatii dobrze sprawdzi się klaster testów składający się z:

  • testu SLR
  • skrzyżowanego testu SLR
  • badania czucia
  • badania odruchów i siły mięśniowej

Podziel się:

Podyskutujmy

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Spis treści

Sięgnij po więcej

Bezpłatna aplikacja

POBIERZ W APP STORE

I zyskaj dostęp do klinicznej wiedzy oraz praktycznych umiejętności, które rozwiną Twoją codzienną praktykę!